Artık palamut avlanması bitmiş, asıl zor olan hamsicilik sezonu başlayacaktır. Palamutla süren avcılık içinde palamut avlanamadığı zamanlarda aynı yöntemlerle istavrit (kıraca) balığı avlanır. İstavrit'te genelde radarlarla avlanır.
Artık ilk balık sürüleri radarlarda görümeye başlayınca reisler eski tecrübelerinden yola çıkarak balıkların miktarlarını aşağı yukarı tahmin ederler. Akıntılar, rüzgâr ve balığın hareketi hesaplanır ve artık mücadeleye başlanacaktır. Herkes kıyafetini giymiş görev bekler. Balıklar radarda görülmeye başladığında tayfalar hazırdır. Herkes pür dikkat reisin ağzından çıkacak sözü bekler.
Reis radarlarda balıkları (palamut-kıraca-hamsi) görmeye başlayınca "hazır ol" komutunu personele iletir. İlk etapta ağlar çevrilirken yardımcı botta 3,ırgatlarda 2 kişi de tam tekmil yerlerindedir. Ağlar bırakılır ve tekrar yardımcı botun yanına gelindiğinde artık boşta kalan kimse olmaz.
Herkes kıyafetlerini giymiş görevinin başındadır. "Hazır ol" komutunun ardından reis heyecanla ve şevkle "BİSMİLLAH MOLAAAAAAA" komutuyla ağlar denize salınır ve işlem başlar. Artık belli aşamalar geçilerek ağlar denizden toplanmaya başlanır. "Viralar, molalar, foralar, maynalar..." gibi terimler kullanılmaya ve komutlar duyulmaya başlanır. Koca deryada adeta pazar kurulmuş bir koşturmadır devam eder.
Artık ağlar toplandıkça içerde kalan balıklarda ağlarda gözükmeye başlar. Dolayısıyla bütün personelde heyecan artar, çalışma azmi ve temposu yükselir. Bir orkestra edasıyla herkes uyum içinde işini yapmaktadır. Aksi halde aksaklık olur da bir kişi işini yavaşlatırsa zaman ve iş gücünden kaybedilir.
Ağlar toplanmış, artık balıkları ağdan almak için kital (roşi) denen ağ yardımıyla ağın sonu olan "bocilikten"(ağın en kalın, sağlam yeri) kullanılır. Balıklar taşıyıcı teknelerin (yedek) üzerine ve ambarlarına koyulduktan sonra en yakın limana kasalanmak için yola çıkarılır. Hamsi boylarının kısa ya da çok olması durumuna göre piyasaya sürülen hamsinin fazlası anlaşma yapılan balık unu ve yağı fabrikalarına gönderilir.
Palamut avcılığında taneyle az sayıda kasa adetiyle konuşulurken artık avlanan hamsiler binlerce kasalardan, binlerce tonlardan bahsedilmeye başlanır. Öyle ki iyi bir hamsi teknesinin bir gecede 5 bin kasa veya 400 ton hamsi avlandığı çok olur.
Tutulan balıklar özenle kasalara istiflenir, buzlanır ve satış için kamyonlarla ülkenin her bir köşesine sevk edilir. Sonuçta sadece avlayanlar değil taşıyanlar, gittikleri yerlerde bunları satan satıcılar, dolayısıyla büyük bir kesim bu işten ekmek yer.
KAYNAKÇA: Nurettin AKINTÜRK
